Thế chấp là một trong những biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự truyền thống của pháp luật dân sự việt Nam. Vậy quyền và nghĩa vụ của bên nhận thế chấp được quy định như thế nào? Hãy cùng Luật sư Thủ Đức tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.
1. Khái niệm:
Theo Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015, thế chấp tài sản là việc một bên (gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (gọi là bên nhận thế chấp)
2. Quyền và nghĩa vụ của bên nhận thế chấp tài sản
2.1. Nghĩa vụ của bên nhận thế chấp
– Nghĩa vụ trả lại giấy tờ cho bên thế chấp
Trường hợp bên thế chấp thực hiện xong nghĩa vụ hoặc các trường hợp khác do các bên thỏa thuận chấm dứt thế chấp, thì bên nhận thế chấp có nghĩa vụ hoàn trả giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp nếu người nhận thế chấp giữ giấy tờ đó. Nếu bên nhận thế chấp không trả giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp, bên thế chấp sẽ gặp khó khăn, thậm chí không thể đưa tài sản thế chấp vào lưu thông dân sự.
– Nghĩa vụ thực hiện thủ tục xử lý tài sản thế chấp theo đúng quy định của pháp luật
Xử lý tài sản thế chấp là quyền của bên nhận thế chấp. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền, lợi ích cho bên thế chấp thì trong quá trình xử lý tài sản bên nhận thế chấp phải tuân theo các tình tự, thủ tục mà pháp luật quy định.
– Nghĩa vụ yêu cầu cơ quan có thẩm quyền đăng ký giao dịch bảo đảm xóa thế chấp
Khi biện pháp thế chấp chấm dứt bởi bất kỳ lý do nào, bên nhận thế chấp phải yêu cầu cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm xóa đăng ký thế chấp. Nghĩa vụ này của bên thế chấp nhằm bảo đảm quyền, lợi ích của bên thế chấp và cũng để cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm cập nhật thông tin dữ liệu về đăng ký giao dịch bảo đảm.
2.2. Quyền của bên nhận thế chấp
Xử lý tài sản thế chấp khi thuộc trường hợp quy định tại Điều 299 của Bộ luật này.”
– Quyền xem xét, kiểm tra trực tiếp tài sản thế chấp nhưng không được cản trở hoặc gây khó khăn cho việc hình thành, sử dụng, khai thác tài sản thế chấp.
Khi xác lập thế chấp, người nhận thế chấp có quyền kiểm tra, xem xét tài sản thế chấp, tham gia định giá tài sản thế chấp. Trong thời hạn thế chấp, người nhận thế chấp có quyền kiểm tra, giám sát việc sử dụng tài sản của bên thế chấp, nếu bên thế chấp vi phạm nghĩa vụ sử dụng tài sản thì bên nhận thế chấp có quyền yêu cầu bên thế chấp khắc phục hậu quả do vi phạm nghĩa vụ. Tuy nhiên, khi kiểm tra giám sát việc sử dụng tài sản thế chấp không được gây khó khăn cho việc sử dụng, khai thác tài sản thế chấp.
– Yêu cầu bên thế chấp phải cung cấp thông tin về thực trạng tài sản thế chấp.
Tài sản thế chấp phải bán được nếu bị xử lý thế chấp, cho nên trước và trong thời hạn thế chấp bên thế chấp phải cung cấp thông tin về thực trạng của tài sản thế chấp cho bên nhận thế chấp biết. Trong thời hạn thế chấp, nếu tài sản có nguy cơ bị hư hỏng, giảm sút giá trị thì các bên thỏa thuận cùng tìm các biện pháp cần thiết cho phép để khắc phục hậu quả.
– Yêu cầu bên thế chấp áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo toàn tài sản, giá trị tài sản trong trường hợp có nguy cơ làm mất giá trị hoặc giảm sút giá trị của tài sản do việc khai thác, sử dụng.
Trong thời hạn thế chấp, nếu tài sản thế chấp có nguy cơ mất giá trị, giảm sút giá trị thì trước hết bên nhận thế chấp phải tự mình khắc phục hậu quả nhằm hạn chế thiệt hại cho chính mình. Mặt khác, bên nhận thế chấp có quyền yêu cầu bên thế chấp áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo toàn giá trị của tài sản thế chấp.
– Quyền đăng ký thế chấp, giữ giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp
Thế chấp tài sản là biện pháp bảo đảm quyền của bên nhận thế chấp, cho nên khi tham gia vào quan hệ dân sự, thương mại bên có quyền lựa chọn biện pháp bảo đảm phù hợp với tính chất của nghĩa vụ được bảo đảm.
– Yêu cầu bên thế chấp hoặc người thứ ba giữ tài sản thế chấp giao tài sản đó cho mình để xử lý khi bên thế chấp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.
Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của mình đối với tài sản thế chấp, đặc biệt là quyền truy đòi tài sản thế chấp và quyền ưu tiên thanh toán trước các chủ thể khác có liên quan, bên nhận thế chấp cần thực hiện việc đăng ký để xác lập hiệu lực đối kháng với người thứ ba đối với biện pháp bảo đảm. Trong trường hợp luật định, việc đăng ký thế chấp còn là nghĩa vụ của các bên, đồng thời là điều kiện để hợp đồng thế chấp có hiệu lực pháp luật.
– Giữ giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp trong trường hợp các bên có thỏa thuận, trừ trường hợp luật có quy định khác.
– Quyền xử lý tài sản thế chấp
Trường hợp bên thế chấp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ, thì bên nhận thế chấp có quyền yêu cầu bên thế chấp hoặc người thứ ba giữ tài sản thế chấp phải giao tài sản cho bên nhận thế chấp xử lý theo thỏa thuận hoặc theo pháp luật quy định. Bên nhận thế chấp không được phép tự cưỡng đoạt tài sản thế chấp nếu bên thế chấp hoặc người thứ ba không giao tài sản và phải yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết.
Để được tư vấn cụ thể bởi đội ngũ Luật sư giỏi, hãy liên hệ chúng tôi ngay.
